Krótka historia muzyki elektronicznej

 

Słysząc popularne piosenki emitowane przez stacje radiowe czy kanały muzyczne, zwykle nie zastanawiamy się, jak powstały. Okazuje się, że większość znanych utworów nie pojawiłaby się, gdyby nie komputery. Dotyczy to w szczególności muzyki elektronicznej, której możemy słuchać się za sprawą rozwoju technologicznego. Poniżej przedstawiamy jej krótką historię.

Czym jest muzyka elektroniczna?

Tworzenie muzyki elektronicznej odbywa się za pomocą elektronicznych lub elektromechanicznych instrumentów muzycznych, które są określane mianem elektrofonów. Nazwa tego gatunku po raz pierwszy została użyta w 1951 roku, podczas delegacji muzyków studia WDR. Uważa się, że muzyka elektroniczna pochodzi od muzyki mechanicznej, która rozwinęła się w XVII i XVIII wieku. Konstruowano wtedy katarynki, pozytywki i podobne sprzęty. To, co łączy oba wspomniane gatunki, to chęć stworzenia samogrających i samokomponujących instrumentów.

W 1857 roku został wynaleziony muzyczny telegraf, który szybko stał się inspiracją i zachętą do tworzenia kolejnych tego typu wynalazków. Uznaje się go za pierwszy element muzyki elektronicznej, choć początkowo był traktowany jako ‘muzyczne dziwactwo’. Intensywny rozwój tego gatunku przypada na XX wiek. W 1914 roku w Mediolanie odbył się pierwszy, zorganizowany na żywo koncert muzyki elektronicznej. Wówczas mówiono, że jest to gatunek futurystyczny. Pod koniec lat 20. otworzono pierwsze studio służące do nagrywania tego typu utworów. W 1939 roku stworzono kompozycję, w której wykorzystano wyłącznie dźwięki odtwarzane z dwóch gramofonów (ich autorem był pochodzący z Nowego Jorku kompozytor John Cage). Wraz z upływem czasu muzyka elektroniczna rozwijała się coraz szybciej, na co pozwalały także nowe technologie, a jej prawdziwy rozkwit przypada na lata 70. Wynika to z tego, że w 1970 roku pojawił się Minimoog, czyli pierwszy syntezator, który był dostępny w stosunkowo niskiej cenie i łatwy w przenoszeniu. To sprawiło, że tak naprawdę każdy mógł tworzyć własne utwory elektroniczne, dziś pozwala na to m.in. keyboard.

Lata 80. to czas, kiedy muzyka elektroniczna stała się ważnym elementem muzyki popularnej. Pojawiły się jej nowe rodzaje, bez których nie wyobrażano sobie tanecznych szaleństw na parkiecie. Mowa tu np. o italo disco, synth popie czy new romantic. Co istotne, to właśnie na lata 80. przypada okres, kiedy polska muzyka elektroniczna zyskała na popularności. Pojawili się wtedy tacy artyści jak: Marek Biliński, Władysław Komendarek czy Konrad Kucz, a nowymi brzmieniami interesowali się nawet Czesław Niemen oraz Józef Skrzek. Z kolei lata 90. są dekadą, kiedy muzyka elektroniczna zaczęła się zmieniać. Coraz chętniej łączono ją z innymi gatunkami muzycznymi, w efekcie czego powstały nowe style, m.in. nu jazz i industrial metal. Działo się to także w naszym kraju, a najpopularniejsi artyści z tamtego okresu to: Daniel Bloom, Bookovsky, Thomas Gruberski i Sample Edit.

Gatunki i rodzaje muzyki elektronicznej

Muzyka elektroniczna daje możliwość tworzenia nieskończonej liczby dźwięków. Trudno jest sprecyzować wszystkie jej style, tym bardziej że prawdopodobnie jest ich kilkadziesiąt. Podstawowe gatunki muzyki elektronicznej to przede wszystkim:

• Ambient – odchodzi się tutaj od linearnie rozwijanej linii melodycznej na rzecz luźnych kompozycji dźwiękowych. Korzenie ambientu sięgają do muzyki klasycznej, to gatunek postrzegany jako znajdujący się poza czasem, statyczny.

• Electro – muzyka elektro (electro) powstała za sprawą funkowych i hip-hopowych producentów. Obecnie ma ona wiele podgatunków, to m.in. freestyle i miami bass (to bardzo popularna niemiecka muzyka elektroniczna).

• Breakbeat – charakterystycznym elementem są tutaj podziały rytmiczne inne niż 4/4. Breakbeat może mieć związek z muzyką afroamerykańską lub afrykańską, gdyż często wykorzystuje polirytmie i synkopy.

• House – swoje początki zawdzięcza muzyce disco lat 70., a nazwa gatunku pochodzi od klubu Warehouse. House można rozpoznać po śpiewanych wstawkach, tanecznym rytmie i linii melodycznej opartej na brzmieniu klasycznych instrumentów (skrzypiec, gitary itp.). To bardzo popularna taneczna muzyka elektroniczna.

• Drum and bass – inaczej drum’n’bass, d&b lub drum&bass. Jest tutaj szybkie tempo, głęboki bas oraz synkopowana linia perkusyjna. Obecnie gatunek przeznaczony jest głównie do grania w klubach.

• Trance – opiera się na tempie między 130 a 155 BPM, ma rytmiczną linię basową, a melodia jest rozwinięta i nierzadko ma charakter hymnu. Trance to gatunek, który można rozpoznać także po breakdownie. To inaczej fragment w środku utworu bez bitu.

• Techno – ma jednostajny, regularny rytm w metrum 4/4. W tego typu muzyce stosuje się głównie elektronicznie przetworzone lub syntetyczne dźwięki i to odróżnia ją od gatunku house. Co prawda w niektórych utworach można usłyszeć wyrazisty bas czy też melodię, ale nie są to kluczowe elementy. Techno jest przeznaczone do grania w klubach.

Są także inne style w muzyce elektronicznej, m.in.:

• industrial,

• grime,

• rock elektroniczny,

• noise,

• synth pop,

• asian underground,

• hardbass,

• spacesynth.

Warto wspomnieć też o elektronicznej muzyce tanecznej, która tak naprawdę jest zbiorem wielu gatunków wywodzących się z lat 70. oraz z klasycznej muzyki elektronicznej. Do tej grupy zalicza się m.in.:

• 2-step garage,

• hard dance (hardcore i hardstyle),

• moombahton,

• Hi-NRG,

• dubstep,

• nu-electro.

 

Najlepsza muzyka elektroniczna – znane hity

Kiedy sprzęt do tworzenia muzyki elektronicznej stał się łatwo dostępny, gatunkiem tym zaczęło się interesować się coraz więcej artystów.

Niektóre utwory stały się na tyle znane, że dziś są uznawane za kultowe:

• ‘Popcorn’ – pierwszy masowy utwór elektroniczny, skomponował go Gershon Kingsley. Po raz pierwszy nagrano go w 1969 roku, a popularność zyskał za sprawą zespołu Hit Butter w 1972 roku. ‘Popcorn’ to jeden z najbardziej rozpoznawalnych hitów synth pop, doczekał się wielu aranżacji różnych artystów, m.in. Gigi D’Agostino, Jean-Michel Jarre’a, zespołu Muse czy Unter Null.

• ‘Axel F’ – debiutancki singiel Crazy Froga, czyli animowanej postaci, która szybko stała się popularna na scenie muzycznej. Wykorzystuje on motyw do filmu ‘Gliniarz z Beverly Hills’.

• ‘Oxygene’ – jego autorem jest Jean-Michel Jarre, dzieli się na 7 części. Całkowita długość ‘Oxygene’ to prawie 40 minut.

• ‘I feel love’ – hit wydano w 1977 roku. Wzbudził on duże zainteresowanie, ponieważ łączył muzykę elektroniczną ze stylem disco, to jeden z największych hitów Donny Summer, za sprawą którego trafiła na szczyt list przebojów w Australii, Wielkiej Brytanii, Holandii i wielu innych krajach. ‘I feel love’ to także utwór, który spopularyzował wykorzystanie syntezatorów.

Polska muzyka elektroniczna także dała nam kilka przebojów, o których trudno zapomnieć. Są to:

• ‘Ucieczka z Tropiku’ – najbardziej popularny utwór Marka Bilińskiego, czyli jednego z najsłynniejszych twórców muzyki elektronicznej w naszym kraju. Nakręcony do niego klip uznano za najlepszy teledysk roku 1984, był też bardzo często odtwarzany przez polską telewizję.

• ‘Płynąc poprzez ciemność’ – utwór skomponował Bookovsky, czyli artysta uznawany za odkrycie polskiej muzyki elektronicznej lat 90.

• ‘My home, my family’ – jego autorem jest Michel Milde, znany przedstawiciel klasycznej muzyki elektronicznej, o którym często mówi się, że to polski Jean-Michel Jarre.

Na polskiej scenie muzycznej można znaleźć wielu artystów, którzy podczas komponowania swoich utworów chętnie wykorzystują elementy charakterystyczne dla muzyki elektronicznej. Takie rozwiązania stosowali lub dalej stosują m.in. Edyta Górniak czy Agnieszka Chylińska.

Młodzi wykonawcy, dla których muzyka elektroniczna jest podstawą twórczości to:

• XXANAXX,

• Rebeka,

• BOVSKA,

• Nash,

• Cukierki,

• The Dumplings.

 

Muzyka elektroniczna – najpopularniejsi wykonawcy

Niektórzy twórcy muzyki elektronicznej odnieśli bardzo duży sukces na całym świecie i znacząco przyczynili się do rozwoju tego gatunku. Do tej grupy należą:

• Massive Attack,

• Moby,

• The Prodigy,

• Depeche Mode,

• Jean-Michel Jarre,

• Björk,

• Portishead,

• Röyksopp,

• Fatboy Slim,

Inne zespoły, które sprawiły, że muzyka elektroniczna stała się tak popularna to: Daft Punk, The Chemical Brothers, Air, Radiohead czy MGMT.

Muzyka elektroniczna – o czym warto pamiętać?

Niekiedy zdarza się, że muzyka elektroniczna mylnie jest nazywana techno. Musimy pamiętać, że to bardzo szeroki gatunek muzyczny, a wspomniane techno to jedynie jeden z jej rodzajów. Mimo że to lata 90. uznaje się za najlepszy okres dla muzyki elektronicznej, to wciąż się ona rozwija i w wielu krajach pojawiają się artyści, na których warto zwrócić uwagę. Po elektronikę sięgają znani wykonawcy i charakterystyczne dla tego gatunku elementy można usłyszeć w przebojach gwiazd popu, rocka, hip-hopu itp. Bez trudu można znaleźć radio, na antenie którego muzyka elektroniczna jest emitowana najczęściej, w Internecie dostępne są również skupiające się na niej kanały muzyczne. Ciekawe jest to, że tak naprawdę każdy z nas może skomponować swój własny utwór, inspirując się twórczością innych wykonawców lub wykazując się własną kreatywnością. Wystarczy znaleźć i pobrać na swój komputer odpowiedni program do tworzenia muzyki elektronicznej.