Jak zbudować gitarę?

Zanim zaczniemy uczyć się grać na gitarze, musimy dowiedzieć się, w jaki sposób jest zbudowana. Bez tego trudno jest wydobywać odpowiednie dźwięki z instrumentu, a także dbać o niego czy dokonywać drobnych napraw, jeśli pojawi się taka potrzeba. Zapoznanie się z konstrukcją gitary jest również niezbędne w sytuacji, gdy postanowimy samodzielnie ją zbudować. O tym, jak zrobić własny instrument, dowiesz się z tego artykułu.

Budowa gitary

Wyróżniamy kilka rodzajów gitar, przede wszystkim: Akustyczne, klasyczne, elektryczne, elektroakustyczne i basowe. Co prawda każda z nich wygląda nieco inaczej, ale ich konstrukcja jest podobna. Podstawowe elementy gitary to:

♦ Pudło rezonansowe – standardowo pojawia się w instrumentach klasycznych i akustycznych, w elektrycznych jest nim pełna deska. Sprawia ono, że głośno słyszymy dźwięki grane na instrumencie. Gdyby nie pudło rezonansowe, konieczne byłoby przykładanie ucha do strun, żeby dobrze słyszeć brzmienie gitary.

♦ Mostek – mocuje się na nim struny, jest jego kilka rodzajów, m.in.: Stały, klasyczny i tremolo. Element ten przytwierdza się do pudła rezonansowego. Gitara akustyczna ma mostek z dziurami i kołkami, za pomocą których można założyć struny. W instrumencie klasycznym zawiązuje się je w odpowiedni sposób.

♦ Siodełko – inaczej próg zerowy, opierają się na nim puste struny. Element ten odpowiada za wysokość, na jakiej struny znajdują się nad gryfem.

♦ Gryf – znajdują się na nim progi, a często również kropki, które mają ułatwiać zagranie odpowiedniego akordu (przeważnie umieszcza się je na progu trzecim, piątym, siódmym oraz dwunastym). Można powiedzieć, że na gryfie gitary podtrzymywana jest cała jej konstrukcja.

♦ Progi – metalowe sztabki nabite na gryf, liczy się je od strony główki. Najczęściej gitary mają od 19 do 24 progów, zależnie od rodzaju, choć dostępne są również instrumenty bezprogowe (to głównie modele basowe).

♦ Główka – umieszczone są na niej klucze, może mieć różną wielkość i kształt. W przypadku gitary klasycznej główka ma otwory, w nich znajdują się klucze, na które później nakręca się struny. W instrumencie akustycznym element ten jest pełny, nie ma dziurek.

♦ Klucze – inaczej stroiki, używa się ich do zmiany naciągu strun, a więc do strojenia gitary i uzyskiwania prawidłowych dźwięków.

♦ Struny – często uznawane za najważniejsze części do gitary, to z nich możliwe jest wydobywanie dźwięków. Połowa strun jest grubsza, określa się je mianem basowych, pozostałe są cieńsze, to struny wiolinowe.

Niektóre rodzaje instrumentów są wyposażone w dodatkowe elementy. Sprawdzając, jak wygląda budowa gitary klasycznej czy akustycznej, przekonamy się, że w ich przypadku istotną częścią jest też m.in. otwór rezonansowy, czyli stosunkowo duża dziura w pudle. Brak tego elementu spowodowałby, że grane na instrumencie dźwięki nie byłyby nagłośnione, nad nim znajdują się struny. Niekiedy przy otworze znajduje się tzw. łezka, która pełni funkcję ozdobną, a dodatkowo zabezpiecza pudło przed zniszczeniem w wyniku uderzania kostką do gry. Mają ją przede wszystkim gitary klasyczne oraz akustyczne.

Ile strun ma gitara?

Standardowo gitara jest wyposażona w sześć strun: Po trzy basowe i wiolinowe. Liczy się je od dołu, zaczynając od najcieńszej żyłki i kończąc na najgrubszej. Są instrumenty, które mają nieco więcej strun, siedem, osiem lub nawet dwanaście. Ich materiałem wykonania jest metal lub nylon, zależnie od rodzaju instrumentu. Nazwy strun w gitarze, zaczynając od dołu, to:

♦ E1,

♦ B2 lub H2,

♦ G3,

♦ D4,

♦ A5,

♦ E6.

Czasami zestaw strun zapisuje się w inny sposób, możemy spotkać oznaczenie ‘eBGDAE’. Zastosowanie małej i wielkich liter pozwala na odróżnienie żyłki najcieńszej od tej najgrubszej. Zapoznanie się z nazwami strun jest istotne, gdyż to ułatwia czytanie tabulatury i wyszukiwanie odpowiednich dźwięków na gryfie. Przydaje się to również podczas wymiany żyłek i samodzielnego budowania instrumentu.

Budowa gitary akustycznej, klasycznej czy elektrycznej – co wybrać?

To od nas zależy, jaki instrument zbudujemy: Akustyczny, klasyczny czy może jednak elektryczny. Warto dobrze przemyśleć tę kwestię, gdyż to pozwoli na odpowiednie zaplanowanie pracy. Gitara akustyczna ma metalowe struny, a tym samym bardziej donośne brzmienie i nadaje się do takich gatunków muzycznych jak: Folk, country czy indie, dobrze sprawdza się również podczas śpiewania przy ognisku. Model akustyczny lepiej pasuje do spokojniejszych piosenek, a elektryczny do muzyki rockowej, metalowej, jazzowej i bluesowej. Przed budową powinniśmy więc uwzględnić, jakie brzmienie najbardziej nas interesuje, aby później nie okazało się, że gotowy instrument nie do końca jest dopasowany do naszych preferencji.

Gitary akustyczne są często polecane osobom początkującym, jednak równie dobrze w ich przypadku może sprawdzić się model klasyczny. Z instrumentu elektrycznego czy elektroakustycznego z pewnością będą zadowoleni bardziej doświadczeni muzycy, którym marzy się oryginalna gitara. Z kolei basowe modele wybierają gitarzyści planujący grać w zespole.

Jak zbudować gitarę – sposób pierwszy

Wielu osobom wydaje się, że budowa gitary basowej czy innej jest bardzo skomplikowana. Nie zawsze musi tak być, bo jest na to kilka sposobów. Najłatwiejsze jest odkupienie starego instrumentu i odnowienie go zgodnie z własnymi preferencjami. Nie jest to tak trudne, jak budowanie gitary od początku do końca. Decydując się na takie rozwiązanie, możemy dobrze przyjrzeć się instrumentowi, poznać wszystkie elementy jego konstrukcji i to, jak są ze sobą połączone. Jeśli nie jest on bardzo uszkodzony, wystarczy zdemontować wszystkie części, dokonać drobnych napraw, pomalować pudło rezonansowe, a później wszystko ponownie złożyć. Przy okazji możemy wymienić poszczególne elementy na nowe, np. mostek do gitary. Znalezienie części nie powinno być dużym problemem, można zamówić je przez Internet. W razie potrzeby na pewno uzyskamy też pomoc bardziej doświadczonych gitarzystów, trzeba tylko znaleźć odpowiednie forum tematyczne. Odrestaurowany instrument będzie wyglądał jak nowy.

Jak zbudować gitarę – sposób drugi

Jeśli nie chcemy odnawiać starej gitary, ale wolimy też uniknąć samodzielnego przygotowywania wszystkich elementów krok po kroku, możemy zdecydować się na zestaw ‘zrób to sam’. Znajdują się w nim wszystkie niezbędne elementy konstrukcji, naszym zadaniem jest połączenie ich ze sobą i wykończenie. To ciekawe rozwiązanie, jeśli marzy nam się budowa gitary elektrycznej. Jednak trzeba mieć na uwadze, że nie zawsze wszystkie części konstrukcji są najlepszej jakości, dotyczy to w szczególności elektroniki. Jeśli brzmienie instrumentu nie będzie takie, jak początkowo oczekiwaliśmy, konieczna stanie się wymiana podzespołów na inne, a to może być kosztowne. Z tego względu niektóre osoby decydują się na zestaw, w którym są jedynie podstawowe elementy, w tym gryf i progi do gitary (jest tańszy), a elektronikę dobierają samodzielnie.

Jak zbudować gitarę – sposób trzeci

Instrument można też zbudować samodzielnie od początku do końca, choć jest to najbardziej czasochłonny sposób. Niezbędne jest zaopatrzenie się w narzędzia, a jest ich stosunkowo dużo: Wyrzynarka, frezarka, szlifierka, wiertarka z odpowiednimi wiertłami, ściski stolarskie, pilniki oraz drobne przyrządy. Trzeba przygotować również szablon pokazujący, jak gitara ma wyglądać. Co prawda część prac możemy powierzyć fachowcowi, ale trzeba liczyć się z tym, że będzie to spory wydatek. Kolejny koszt to zakup właściwego drewna, osprzętu i elektroniki, jeśli ma to być instrument elektryczny.

Nieco łatwiejsze jest zbudowanie gitary dla małych dzieci, które wykazują duże zainteresowanie muzyką. Instrument można przygotować z kartonu, poza nim potrzebne nam będą: Gazety lub pergamin, gumki recepturki, śruby lub gwoździe, klej na bazie mąki i wody, farby oraz pędzel. Z kartonu wycinamy pudło rezonansowe i gryf do gitary, sklejamy ze sobą poszczególne części i odstawiamy do wyschnięcia. Następnie obklejamy instrument gazetami lub pergaminem (najlepiej nałożyć kilka warstw), później na główce mocujemy śruby, a do nich gumki recepturki. Nie musimy zastanawiać się, jaka jest kolejność strun w gitarze, ponieważ będzie to tylko zabawka, a nie prawdziwy instrument. Drugi koniec gumek przywiązujemy do kartonowego mostka ze śrubkami i malujemy gitarę na wybrany kolor. Kiedy wyschnie, jest już gotowa do gry.

Czy samodzielna budowa gitary to dobry pomysł?

Zbudowanie gitary nierzadko jest skomplikowaną pracą, która zajmuje dużo czasu i wymaga cierpliwości, ale po zobaczeniu ostatecznego efektu można poczuć satysfakcję. Oczywiście nie jest to rozwiązanie dla każdego muzyka, jednak miłośnicy majsterkowania mogą uznać to za ciekawe wyzwanie. Poza tym jeśli nie chcemy, nie musimy budować instrumentu od początku do końca, już samo złożenie zestawu zrób to sam czy odrestaurowanie zniszczonego modelu może zapewnić dużo radości. Dużym ułatwieniem jest to, że możemy bez trudu znaleźć nowy gryf do gitary elektrycznej czy innej, a także otrzymać porady, jak dobrać odpowiednie elementy. Jeżeli obawiamy się, że nie poradzimy sobie z budową instrumentu, możemy zacząć od bardzo prostych prac, przykładowo wymienić siodełko. Gitara nie powinna się zniszczyć, jeśli wszystko zrobimy prawidłowo, a po zmianie wybranych części gra może okazać się bardziej komfortowa, choćby ze względu na obniżenie strun (wówczas dociskanie ich do progów będzie mniej męczące). Osoby, które dopiero zaczynają swoją przygodę z muzyką, zwykle nie decydują się na samodzielną budowę instrumentu, gdyż jest to dla nich zbyt skomplikowane. Kupując gitarę w sklepie, warto poprosić o poradę kogoś bardziej doświadczonego i sprawdzić, które modele cieszą się największą popularnością. To pozwoli na znalezienie solidnego i ładnie brzmiącego instrumentu.