Jak grać na gitarze?

Gitara to jeden z najczęściej wybieranych instrumentów do nauki gry. Cieszy się ona dużą popularnością m.in. ze względu na możliwość wykorzystania w wielu różnych gatunkach muzycznych. Ponadto tego typu instrumenty są łatwo dostępne, a ich zakup często nie wiąże się z dużym wydatkiem. Jak nauczyć się grać na gitarze? Oto kilka przydatnych porad na ten temat.

Dobór właściwego instrumentu

Wiele osób zastanawia się, jak zacząć grać na gitarze. Aby było to możliwe, należy przede wszystkim znaleźć odpowiedni instrument, na którym będziemy ćwiczyć. Do wyboru jest kilka możliwości:

♦ Gitara klasyczna – wywodzi się z Hiszpanii, a można ją rozpoznać po małym pudle rezonansowym, płaskim i stosunkowo szerokim gryfie oraz nylonowych strunach. Tego typu instrumenty są często wybierane przez początkujących muzyków, co wynika z ich atrakcyjnej ceny, a także komfortu gry. Ponieważ struny są zrobione z nylonu, nie są twarde i nie podrażniają mocno opuszków palców. Modele z tej grupy wydają ciche i łagodne dźwięki. 

♦ Gitara akustyczna – jest większa w porównaniu do tej klasycznej, ma węższy gryf, a jej struny są zrobione z metalu. Brzmienie jest ostre i wyraziste, a budowa instrumentu jest mocniejsza, co wynika z innego naciągu strun. To odpowiednia gitara dla miłośników szeroko pojętej muzyki rozrywkowej, pasuje m.in. do jazzu, rocka, a także country czy folku.

♦ Gitara elektryczna – ma wbudowany wzmacniacz elektroniczny, a dźwięk powstaje za sprawą przetworników reagujących na ruch strun (podobnie jak w przypadku instrumentu akustycznego, są one metalowe). Aby zagrać na gitarze elektrycznej i w pełni wykorzystać jej możliwości, należy dokupić dodatkowy sprzęt określany mianem piecyka.

♦ Gitara elektroakustyczna – instrument ten łączy w sobie cechy gitary elektrycznej oraz akustycznej. Jest on wyposażony w elektryczny przetwornik, co oznacza, że można wzmocnić jego brzmienie poprzez podłączenie do wzmacniacza.

♦ Gitara basowa – jest przeznaczona do gry partii solowych. Najczęściej ma ona 4 struny, choć dostępne są też modele z 5 strunami. Większość instrumentów z tej grupy ma elektryczny przetwornik.

Co jest lepszym rozwiązaniem dla osób bez doświadczenia: Nauka gry na gitarze klasycznej, akustycznej czy może elektrycznej? Najczęściej nauczyciele, a także zaawansowani gitarzyści radzą, aby na początek swojej muzycznej przygody wybrać model akustyczny, choć często bardzo dobrze sprawdza się również gitara klasyczna dla początkujących. Nie jest to duża inwestycja, ponadto dzięki takim instrumentom można łatwo przyswoić podstawowe techniki gry. Gitara basowa to dobry wybór przede wszystkim dla osób, którym zależy na występach w zespole.

Nauka gry na gitarze – podstawy

Nauka gry na gitarze od podstaw wymaga bardzo dużo cierpliwości i motywacji, nie należy za wcześnie się poddawać (zwłaszcza już na pierwszej lekcji). Po zakupie instrumentu trzeba mu się dobrze przyjrzeć i poznać jego budowę. Na konstrukcję gitary składają się następujące elementy:

♦ Pudło rezonansowe – bez niego wydobywanie dźwięków nie byłoby możliwe;

♦ Otwór rezonansowy – dzięki niemu dźwięk dostaje się do środka pudła i jest wzmacniany;

♦ Gryf – znajdują się na nim progi;

♦ Progi – metalowe sztabki określające miejsce wydobywania dźwięków;

♦ Mostek – jest przyklejony do czoła pudła, znajduje się na nim poprzeczka podpierająca struny;

♦ Stroiki – inaczej kluczyki, odpowiadają za trzymanie strun;

♦ Struny – źródło dźwięku, najczęściej jest ich 6;

♦ Główka – są na niej zamocowane stroiki, pełni też funkcję dekoracyjną.

Każdy początkujący muzyk musi również dowiedzieć się, jak trzymać gitarę. Co ciekawe, w tej kwestii dużo zależy od rodzaju instrumentu. Modele klasyczne najczęściej umieszcza się pomiędzy nogami, a w zachowaniu właściwej pozycji pomaga mały podnóżek. Gitary elektryczne oraz akustyczne opiera się na udzie, a ponieważ pudło rezonansowe jest odpowiednio wyprofilowane, nie stanowi to problemu. Chcąc grać w pozycji stojącej, trzeba dokupić do swojego instrumentu pasek na ramię.

Jak wydobywać dźwięki z gitary? W przypadku osób praworęcznych lewa dłoń służy do przyciskania strun i warto pilnować, aby palce były ustawione prostopadle do gryfu (wówczas nie będą zahaczać o sąsiednie struny). Ułożenie kciuka lewej dłoni tak naprawdę zależy od indywidualnych preferencji i szerokości gryfu, choć nauczyciele twierdzą, że ma on być wyprostowany i ściśle przylegać do tej części gitary. Palce prawej dłoni służą do szarpania strun przy otworze rezonansowym. Jak wygląda nauka gry na gitarze, jeśli osoba jest leworęczna? Ma ona dwa rozwiązania: Może uczyć się tak samo, jak gitarzyści praworęczni lub przełożyć struny w instrumencie, trzymać go ‘do góry nogami’ i do gryfu przyciskać nie lewą, ale prawą dłoń (można też poszukać specjalnej gitary dla leworęcznych).

Bardzo ważne jest to, aby przed pierwszą lekcją nastroić instrument. To krok, którego nie powinno się pomijać, ponieważ gra na nienastrojonej gitarze powoduje, że przyzwyczajamy się do złych dźwięków, a później trudno jest pozbyć się takiego nawyku. Dużym ułatwieniem w prawidłowym nastrojeniu gitary jest zastosowanie niewielkiego urządzenia przypinanego do główki – czyli stroika. Po uderzeniu w konkretną strunę pokazuje on, czy trzeba ją bardziej naciągnąć lub poluzować, aby uzyskać odpowiedni dźwięk.

Nauka gry na gitarze akustycznej, klasycznej lub elektrycznej – ćwiczenia dłoni

Bez względu na to, na jakiej gitarze chcemy nauczyć się grać, musimy dobrze wyćwiczyć palce. Dlaczego jest to tak istotne? Bez odpowiednich ćwiczeń możemy mieć problem z zagraniem niektórych utworów, np. tych z bardziej skomplikowanymi chwytami. Doświadczeni gitarzyści oraz nauczyciele szkół muzycznych mają pewne sposoby na rozciąganie palców. Jednym z najpopularniejszych jest przykładanie ich po kolei do kolejnych progów na strunach, odrywając je od gryfu lub trzymając przez cały czas na nim. Warto angażować do gry wszystkie palce lewej dłoni, od wskazującego do małego. Im szerzej będą one mogły się rozciągać, tym precyzyjniej zagramy chwyty. Konieczne jest również nauczenie się, jak należy prawidłowo szarpać struny prawą dłonią. Przeważnie wykorzystuje się do tego palec wskazujący, to najłatwiejsza metoda. Jednak profesjonalni muzycy podkreślają, że część strun powinien szarpać kciuk, a pozostałe nie tylko palec wskazujący, ale i środkowy oraz serdeczny. Jeśli już na samym początku nauki zaniedbamy ćwiczenia dłoni, późniejsze pozbycie się złych nawyków i uważanie na poprawne ruchy może być bardzo trudne, a czasami nawet niemożliwe. To wiąże się z dużymi problemami podczas grania niektórych utworów.

Nauka gry na gitarze – chwyty i bicia

Prawdopodobnie każdy gitarzysta już na swojej pierwszej lekcji chce nauczyć się grać konkretne chwyty, a co za tym idzie piosenki. Wydobywanie określonych dźwięków z instrumentu daje dużo satysfakcji, ale trzeba pamiętać, że najpierw musimy poznać podstawy. Chwyty gitarowe dla początkujących możemy poznawać od początku, ale trzeba dobrze poćwiczyć palce. Można wyróżnić kilka łatwych akordów, których nauka nie sprawia problemów, to np. e-moll (używa się do tego jedynie dwóch palców lewej dłoni), C-dur, A-dur, G-dur czy d-moll. W Internecie, a także w książkach do nauki można bez trudu znaleźć diagramy pokazujące, na której strunie i progu powinien znaleźć się opuszek danego palca, co jest dużym ułatwieniem. Można również obejrzeć filmiki instruktażowe, aby pozbyć się wątpliwości, czy wszystko wykonujemy prawidłowo.

Po opanowaniu kilku podstawowych akordów warto ćwiczyć je na każdej lekcji, aby w pełni je opanować. Bardzo dobrą metodą jest połączenie ich w melodię i granie jej tak szybko, jak tylko możemy. Dzięki temu zapamiętamy chwyty i nauczymy się, jak płynnie zmieniać pozycję palców na gryfie. Z czasem możemy wprowadzać kolejne akordy, w tym te bardziej skomplikowane. Co ważne, nawet najłatwiejsze piosenki na gitarę nie będą dobrze brzmiały, jeśli prawa ręka nie będzie luźno uderzać w struny. Podczas uczenia się poszczególnych akordów trzeba też uważać na to, żeby nie usztywniać prawego nadgarstka. Nie możemy uderzać w struny poprzez ruchy wychodzące z łokcia, bo wtedy z gitary będzie wydobywać się charakterystyczne dudnienie i brzęczenie.

Niedoświadczeni gitarzyści narzekają nie tylko na trudną naukę akordów, ale i wyczucie bicia, czyli sposobu uderzania w struny (z góry na dół i z dołu do góry). Z takimi problemami borykają się wszyscy gitarzyści i nie jest to powód do zmartwień. Jednym z najczęściej polecanych sposobów na opanowanie bicia gitarowego jest wsłuchanie się w konkretny utwór muzyczny i przyjrzenie się muzykowi, który go wykonuje. Możemy także znaleźć piosenki z rozpisanymi akordami i ruchami dłoni, ale kontrolowanie wszystkiego jednocześnie może być kłopotliwe. Gra na gitarze ma przede wszystkim sprawiać przyjemność, warto więc wsłuchać się w rytm piosenki, aby go poczuć, a potem przenieść na swój instrument. Na początek warto wybierać takie utwory, których bicie jest identyczne i opierają się na tych samych akordach. Z czasem możemy zacząć własne eksperymenty z brzmieniem, to z pewnością będzie dobrą zabawą. Dobrym ćwiczeniem jest również wymyślanie własnych melodii składających się z opanowanych już akordów. Grając z góry na dół i z dołu do góry będziemy mogli usłyszeć różnicę w brzmieniu.

Nauka gry na gitarze – samodzielna czy w szkole muzycznej?

To, w jaki sposób będziemy uczyć się grać na gitarze, często ma drugorzędne znaczenie, pod warunkiem, że będziemy sumiennie ćwiczyć. Szkoła muzyczna to dobre rozwiązanie dla osób, które obawiają się, że szybko stracą motywację i zrezygnują z nowej pasji. Można również poszukać prywatnego nauczyciela, z którym będziemy spotykać się w pojedynkę w odpowiadających nam godzinach. Niemniej jednak nauka gry na gitarze online może być równie efektywna. Obecnie w Internecie możemy znaleźć bardzo wiele pomocnych materiałów, w tym blogi prowadzone przez muzyków, specjalne fora, a nawet filmy instruktażowe. Dodatkowo dostępne są książki ułatwiające opanowanie podstaw i wszystkich chwytów, a nawet śpiewniki z popularnymi piosenkami i dobrze rozpisanymi akordami.

Na początku nauka gry na gitarze może być trudna i pełna niepowodzeń. To naturalne i niemal każdy doświadczony gitarzysta to przyznaje. Regularne ćwiczenia, upór i chęć rozwijania się na pewno pomogą w doskonaleniu swojego talentu, ale już na samym początku trzeba uświadomić sobie, że czeka nas wiele miesięcy ciężkiej pracy. Często nie ma dużego znaczenia, w jakim wieku zdecydowaliśmy się na nową pasję. Nauka gry na gitarze dla dzieci początkowo bywa równie trudna i wymagająca, co nauka dorosłych (choć oczywiście zdarza się, że maluchy szybciej przyswajają pewne kwestie, zwłaszcza jeśli rzeczywiście są uzdolnione muzycznie). Wiek nie powinien być przeszkodą w rozwijaniu nowego hobby, zwłaszcza jeśli jest to gra na instrumencie, która pozwala się zrelaksować i korzystnie wpływa na pracę mózgu.

Ile zajmuje nauka gry na gitarze?

Bardzo trudno jest określić, ile trwa nauka gry na gitarze. Dużo zależy od tego, ile czasu poświęcamy na ćwiczenia i jak często sięgamy po instrument, a także jak silną mamy motywację. Co ciekawe, nawet profesjonaliści występujący od wielu lat na scenie przyznają, że przez całe życie poznają swoją gitarę i zyskują nowe umiejętności. Pierwsze efekty przeważnie można zauważyć po kilku tygodniach sumiennych ćwiczeń, a po upływie ok. 6 miesięcy osoby początkujące często zaczynają już grać piosenki akordami i to stosunkowo płynnie. Na tym etapie większość utworów nie sprawia już żadnych problemów, jeśli dobrze znamy chwyty.

Żeby ładnie grać na gitarze, zazwyczaj wystarczą 1 – 2 lekcje w tygodniu oraz samodzielne ćwiczenia w domu. Zajęcia z nauczycielem mogą co prawda odbywać się częściej, ale to rozwiązanie głównie dla osób marzących o profesjonalnej karierze muzyka. Próby w domu powinny trwać ok. 30 – 45 minut i trzeba przy tym zadbać o to, aby odbywały się systematycznie, co najmniej 3 razy w tygodniu.

Nauka gry na gitarze dla dorosłych – czy wiek jest przeszkodą?

Nie każdy z nas miał w dzieciństwie możliwość uczęszczania do szkoły muzycznej, nawet jeśli było to jedno z największych marzeń. Z tego powodu na naukę gry na instrumencie, w tym na gitarze, coraz częściej decydują się dorośli. Czy w takiej sytuacji możliwe jest przyswojenie podstaw i płynne zagranie utworów? Okazuje się, że nie ma górnej granicy wieku, która uniemożliwia rozpoczęcie swojej przygody z muzyką. Po gitarę możemy sięgnąć w dowolnym momencie, bez względu na to, czy mamy kilka, kilkanaście, czy już kilkadziesiąt lat. Zdarzały się przypadki, kiedy na zajęcia dla początkujących gitarzystów zgłaszały się osoby po 70. lub nawet 80. roku życia i gra nie sprawiała im żadnych problemów. To dowód na to, że na rozwijanie swoich pasji oraz realizację marzeń nigdy nie jest za późno. Najważniejsze jest to, aby wytrwale ćwiczyć i nie poddawać mimo porażek.